مشمولان سهام عدالت با توجه به اینکه تا چه میزان باقی مانده اقساط سهام عدالت خود را پر کرده اند حداکثر می توانند تا سقف یک میلیون تومان سهام عدالت داشته باشند. طبیعی است که در صورت عدم تمایل مشمول به پر کردن حساب سهام عدالتش، مابقی این سهم در دست دولت باقی خواهد ماند و در پروسه خصوصی سازی یا از طریق مزایده یا بورس، به بخش خصوصی واگذار خواهد شد.
به گزارش ایسنا، در طرح سهام عدالت از ابتدا یک میلیون سهم برای مشمولان این طرح تخصیص داده شده و از ابتدا هم قرار نبود که این یک میلیون تومان هبه، بخشش یا جایزه باشد. در نتیجه کل این سهام در حال حاضر در دست دولت است و مشمولان این طرح یک میلیون تومان بدهکار دولت می‌شوند.
از آنجایی که مشمولان طرح سهام عدالت برای طبقات نسبتا ضعیف جامعه بود و ان ها به راحتی نمی‌توانستند اقساط این یک میلیون تومان را پرداخت کنند، قرار شد تعدادی شرکت تحت عنوان شرکت سرمایه‌پذیر انتخاب شوند و هر کدام یک مقدار از سهامشان را به سهام عدالت تخصیص دهند. برخی از این شرکت‌ها یک درصد از سهامشان به سهام عدالت تخصیص دارد و برخی دیگر تا ۹۰ درصدشان مربوط به سهام عدالت است.
قرار بر این بود که در ۱۰ سال اخیر سازمان خصوصی‌سازی از این شرکت‌ها سودشان را گرفته و به نیابت، مشمولان سهام عدالت بابت بدهی آن ها به دولت این مبلغ را به حساب خزانه واریز کند. طبق آن چه که گفته شده بود در صورتی که زودتر از ۱۰ سال مبلغ یک میلیون تومان توسط این سودها پر می شد، آن یک میلیون تومان سهم به مشمول سهام عدالت تخصیص داده می شد، اما اگر در این ۱۰ سال تا سقف یک میلیون تومان آن مبلغ پر نمی‌شد (که نشد)، تا آن میزانی که پر شده است، سهام به مشمولان سهام عدالت تخصیص پیدا می‌کرد و درباره مابقی آن تا یک میلیون تومان مشمولان اختیار داشتند که این سهم را از دولت بخرند یا نخرند.
در اواخر سال گذشته بود که مشخص شد شرکت‌های سرمایه‌پذیر در ۱۰ سال گذشته به طور میانگین به ازای هر مشمولِ سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومان سود به سازمان خصوصی‌سازی داده‌اند که این سازمان این مبلغ را به حساب خزانه واریز کرده است. در نتیجه مشمولان سهام عدالت می‌توانستند وارد سامانه سهام عدالت شوند و تا سقف ۴۶۸ هزار تومان پول به حساب دولت واریز کنند تا بتوانند یک میلیون تومان سهام عدالت داشته باشند. این موضوع برای مشمولان اختیاری بود یعنی می‌توانستند این مبلغ را واریز نکنند و فقط ۵۳۲ هزار تومان سهام عدالت داشته باشند.
البته دو دهک پایین درآمدی که شامل کمیته امداد و بهزیستی می‌شدند شامل۵۰ درصد تخفیف بودند و نیاز به واریز این پول برای آنها نبود. در نتیجه این دو دهک درآمدی شامل یک میلیون تومان سهام عدالت می‌شوند.
در نتیجه سهام عدالتی تاکنون به دست مشمولان این سهام داده نشده و تمام آن در حال حاضر برای دولت است و مشمولان می‌توانند با توجه به تصمیمی که برای پر کردن حساب سهام عدالت خود می‌گیرند، در زمان آزادسازی سهام عدالت تا سقف یک میلیون تومان سهام را از آن خود کنند. اگر مشمولی حساب خود را تا سقف یک میلیون تومان پر نکند، آن سهم در حساب دولت خواهد ماند.
طبیعی است از آنجایی که دولت نباید بنگاهداری کند، سازمان خصوصی‌سازی آن سهم را یا از طریق مزایده یا از طریق عرضه در بورس واگذار خواهد کرد و این موضوعی جدا از بحث سهام عدالت است همچنین اینکه این سهم به بخش خصوص واقعی واگذار شود یا خیر نیز موضوعی مستقل است.
قرار بود با هماهنگی‌های انجام شده مرحله اول پرداخت سود سهام عدالت تا پایان شهریورماه انجام شود، اما تاکنون این موضوع به تاخیر افتاده و ظاهرا باید در هفته‌های آینده منتظر واریز این مبلغ باشیم.