۱۰۰ روز صد اقدام; هفتاد و نهمین اقدام

وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان‌های ذیربط، مجموعه‌ای از اقدامات اثربخش و تاثیرگذار در رعایت حقوق شهروندی دولت یازدهم را براساس شعار «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» در قالب ۱۰۰ روز صد اقدام رونمایی می‌کند. سازمان امور مالیاتی کشور نیز همگام با سایر سازمان‌ها و مجموعه‌های ذیربط وزارت امور اقتصادی و دارایی اقدام به نشر و اطلاع رسانی این اقدامات نموده است که با هدف تنویر افکار عمومی و اطلاع رسانی شفاف، بهینه و اثربخش به مردم شریف ایران صورت می‌پذیرد. درگام هفتاد و نهم، به معرفی«تنوع سازی منابع مالی خارجی» می‌پردازیم:

تنوع سازی منابع مالی خارجی

تأمین منابع مالی خارجی و بکارگیری روش های متنوع آن یکی از ابزار و پیش نیازها برای توفیق کشورها در دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی و محقق کردن اهداف کلان توسعه ای آنها است. بین روش های گوناگون تأمین مالی خارجی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی یکی از کارآمدترین و تأثیرگذارترین روش ها به ویژه از منظر کشورهای میزبان است. یکی از مهم ترین اولویت های دولت تدبیر و امید پس از روی کار آمدن، فراهم کردن شرایط مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی بوده است. بازار مالی کشور در دولت یازدهم برای استفاده از فرصت ورود سرمایه گذاران خارجی پس از تحریم ها و اجرایی شدن برجام، توانست از طریق متنوع کردن روش های تامین مالی بازار پول و سرمایه، متنوع کردن نهادها و خدمات مالی قابل ارائه از طریق بازار سرمایه و استفاده از ابزارهای تامین مالی خارجی موجب بهبود روابط بین بورس های خارجی و داخلی و جذب سرمایه گذاری بین المللی شود.

تنوع سازی، اصل سرمایه گذاری در بازارهای مالی

متنوع سازی منابع مالی خارجی یکی از اصول سرمایه گذاری در بازارهای مالی است. با روی کار آمدن دولت یازدهم، مسوولان به این فکر افتادند تا همانطور که در اقتصاد نباید تک محصولی باشیم، در ارز هم نباید تک‌ارزی بمانیم. دولت به این نتیجه رسید که باید ماجرای ارز را به گونه ای مدیریت شود تا به جای تک ارزی بودن، سبد ارزی داشته باشیم. این ضرب المثل را حتما شنیده اید که می گوید: همه تخم مرغ های خود را درون یک سبد قرار ندهید. معنایش خیلی روشن است. یعنی اگر یک سبد حاوی تمام تخم مرغ ها باشد و سبد بیفتد، تمام دارایی از دست خواهد رفت، بنابراین بهتر است در دو یا چند سبد قرار داده شود که اگر یکی از بین رفت، مقداری باقی بماند. در بازار مالی خارجی نیز این نکته مهم و ضروری است. بنابراین کشور باید ارزهای متنوعی داشته باشد که این تنوع در مقایسه با عوامل تأثیر گذار بر قیمت ارزها متنوع شود. تنوع سازی منابع درآمدی دولت در ایران و البته کنار گذاشتن پول نفت از بودجه عمومی و جاری کشور، سالهاست مهمان بحث‌های کارشناسی اقتصاددانان ایرانی بوده است. متنوع سازی منابع مالی این روزها در تحلیل توسعه یافتگی اقتصادی کشورها نیز نقش به سزایی ایفا می‌کند. زیرا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان جذب و ورود سرمایه خارجی به اقتصاد یک کشور، حاصل فرآیندی چندین مرحله‌ ای است که از طراحی، معرفی و بهینه کردن یک فرصت سرمایه گذاری را در کنار تدوین و اجرایی کردن قوانین حمایتی و مناسب، ایجاد ثبات و چشم انداز مثبت در اقتصاد و از همه مهمتر مزیت نسبی پروژه‌های کشور میزبان، شامل می‌شود. براساس گزارش ها، امروزه علاوه بر اینکه کشورهای مختلف جهان به فکر متنوع ساختن سبد ذخایر ارزی خود افتاده اند، در پی افزایش سهم ارزهای معتبر دیگر غیر از دلار در مبادلات مالی خود نیز هستند.

استفاده از سبد ارزی

با وجود این که شرایط کنونی سیاسی و اعمال محدودیت های مالی علیه ایران در چند سال اخیر پیش از اجرایی شدن برجام، استفاده از مبادلات مالی بر حسب دلار و یورو را اجتناب ناپذیر کرده بود، اتکا به ارزهای یورو و دلار صحیح به نظر نمی رسد. بنابراین باید استفاده از سایر ارزهای مختلف و معتبر در انجام مبادلات مالی خارجی با استفاده از راهکارهای موجود در دستور کار قرار گیرد. این در حالی است که اقتصاد ایران در طول سال های گذشته با توجه به تحریم ها توانست در جذب سرمایه خارجی عملکردی درخشان داشته باشد و پس از اجرایی شدن برجام، سرعت جذب سرمایه های خارجی به شدت سرعت گرفت، به طوری که موجی از تمایل ها برای سرمایه گذاری خارجی به سوی ایران سرازیر شد.بنابراین به علت احتمال تحریم‌های دوباره، این نگرانی وجود دارد که منابع دلاری ما با امنیت کافی روبرو نباشد، پس اگر منابع خود را از دلار به بقیه ارزها تبدیل کنیم امنیت مبادلات مالی کشورمان بیشتر می‌شود. تبدیل سبد به صرفا یک ارز همانند یورو شیوه قابل قبولی نیست، بلکه باید براساس محاسبات ریسک ارزها، ترکیبی از ارزهای مختلف را در سبد ارزی نگه داریم. در این روند لازم است، ریسک وزنی سبد حداقل و بازدهی بهره‌ای وزنی سبد حداکثر شود.

متنوع سازی منابع مالی لازمه تحقق اقتصاد مقاومتی

متنوع سازی منابع مورد نیاز، لازمه تامین مالی دولت در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی است. تنوع سازی منابع تامین مالی دولت زمینه ساز پایداری تامین منابع دولت و کاهش اتکای به درآمدهای نفتی خواهد بود. ایجاد تنوع در منابع مالی خارجی و وابسته نبودن به یک ارز، سبب می شود با کم ترین تحریم، اقتصاد کشور با مشکل مواجه نشود. به همین دلیل تنوع سازی در تامین منابع مالی در راستای انجام سرمایه گذاری باید در دستورکار متولیان بخش اقتصادی قرار گیرد.مساله تبدیل ذخایر دلاری به ارزهای رایج دنیا در ایران به بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر برمی‌گردد و از آن زمان تاکنون بخش زیادی از ذخایر کشورمان که عمدتا دلار بود به یورو و دیگر ارزهای رایج در دنیا تبدیل شده و طی این سال‌ها با افزایش ارزش ارزها، کشور توانسته است که چند میلیارد دلار سود کسب کند. بنابراین می توان گفت که با ادامه کاهش وابستگی ذخایر کشور به دلار و تبدیل آن به دیگر ارزهای رایج دنیا، ایران از فشار یک جانبه تحریم های آمریکا رهایی می یابد.سابقه فعالیت دولت‌های اخیر آمریکا نشان داده که این کشور همواره در تشنجات بین‌المللی نقش داشته، لذا این موضوع، در بی‌ثباتی و پرنوسانی دلار موثر بوده است. پیش‌بینی آینده دلار و یورو نشان می دهد که این ارزها دچار ریسک بالایی است به همین دلیل اقدام وزارت اقتصاد و امور دارایی و بانک مرکزی ایران برای تنوع سازی منابع مالی خارجی، صحیح بوده و به نفع کشور است.