مقایسه نطق بودجه‌ای پارسال و امسال روحانی؛ آینده‌نگری در مقابل گذشته‌محوری

به گزارش یمین نیوز ، حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی صبح امروز (یک‌شنبه ۱۹ آذر) در مجلس شورای اسلامی حاضر شد تا ضمن تقدیم لایحه بودجه سال ۹۷ به مجلس به ارائه نطقی درباره بودجه سال آینده کشور بپردازد. رییس‌جمهور پارسال روز یک‌شنبه ۱۴ آذر برای این کار در صحن مجلس حاضر شده بود.

روحانی طبق روال همیشه به ارائه آمار و ارقامی از عملکرد سال گذشته دولت پرداخت و آمارهای شش ماهه اول امسال را با سال گذشته در رشد اقتصادی، نرخ تورم، ایجاد اشتغال و …  مقایسه کرد. او مثل پارسال به تحویل گرفتن دولت در شرایط رشد منفی اقتصادی و تورم بالا اشاره کرد و اشتغال را همچنان از مشکلات اصلی کشور دانست.

رییس دولت تدبیر امید پارسال هم رشد اقتصادی، نگه داشتن تورم تک‌رقمی و توازن در بودجه را سیاست اصلی دولت خوانده بود و در سخنرانی امسال خود هم بر این سیاست تاکید کرد.

وی پارسال درباره اشتغال گفت: حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر وارد بازار کار شده‌اند که نیمی از آنان تحصیل‌کرده دانشگاهی بوده و ۶۵ درصد را زنان تشکیل می‌دهند. سالانه به طور متوسط ۷۴ هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه می‌شود و این رقم در مقایسه با بهترین عملکرد اشتغال‌زایی در سال ۸۰ تا ۸۴ یک رکورد محسوب می‌شود. اما همچنان میزان اشتغال‌زایی متناسب با ورود جمعیت فعال نیست، که این مساله زنگ هشداری برای کشور محسوب می‌شود.

روحانی امسال درباره این موضوع اظهار کرد: در اشتغال مشکل بزرگی پیش روی ما است. در زمان انتخابات یکی از خواست‌های اصلی و به حق مردم اشتغال بود و همه کاندیداها به مردم قول اشتغال می‌دادند. در دو فصل آغازین امسال نسبت به پارسال اشتغال خالص ما ۷۵۰ هزار است.  البته این اشتغال با رقم نیروهای فعال در بازار کار فاصله دارد. پیش‌بینی ما این است که نیروهای فعال ما برای حضور در بازار کار ۸۴۰ هزار نفر باشد.

رییس دولت‌های یازدهم و دوازدهم پارسال تقریبا اشاره خاصی به بحث مسکن نداشت اما امسال یکی از محورهای صحبت‌هایش مساله مسکن بود. او امسال به معضلات مسکن مهر اشاره کرد و از طرفی رونق مسکن را یکی از مولفه‌های اصلی ایجاد اشتغال دانست.

روحانی در این زمینه با بیان اینکه باید تسهیلات ارزان‌قیمتی برای خانه‌اولی‌ها، بافت فرسوده و حاشیه‌نشینها ارائه کنیم، گفت: یکی از قدم‌های مهم برای اشتغال این است که سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکونی با تسهیلات جدید ساخته شود. البته دولت سازنده نیست، بلکه ناظر است، مردم و شرکت‌ها مسکن را می‌سازند.

رییس‌جمهور برخلاف سال گذشته که بیشتر به ارائه آمار از دستاوردهای دولت در زمینه‌های مختلف مثل بهداشت و درمان، نفت و گاز، کشاورزی، علم و فناوری و… پرداخت، امسال بیشتر نگاه به آینده داشت و از اهداف اصلی، مشکلات پیش رو و روش‌های حل مشکل سخن گفت.

روحانی پارسال با اشاره به سیاست‌های کلی بودجه سال ۹۶، گفت: دولت برنامه جامعی را با هدف دستیابی به رشد اقتصادی فراگیر، ‌اشتغالزا و ضد فقر تدوین کرده که بودجه سال آتی نخستین گام از این مجموعه اقدامات است. با عنایت به اینکه در سال ۹۶ ادامه رشد صادرات نفت همانند سال ۹۲ نخواهد بود استمرار رشد اقتصادی ایجاد شده در سال جاری مسأله اصلی اقتصاد کشور است و تمامی سیاست‌های اقتصادی کشور باید حول این هدف شکل گیرد. به همین منظور دولت بودجه سال ۹۶ را بر مبنای دو رسالت تهیه و تنظیم کرده که رسالت اول ارائه خدمات از محل بودجه عمومی در بالاترین سطح کمیت و کیفیت با توجه به محدودیت منابع و رسالت دوم اهرم کردن منابع بودجه دولتی برای فعال کردن و به حرکت درآوردن بخش غیردولتی در جهت ایجاد رشد و تحرک اقتصادی است.

او اما امسال تاکید کرد: چارچوب های تمام وعده‌های اصلی دولت دوازدهم در انتخابات اردیبهشت ۹۶ در این لایحه تبلور دارد و بودجه ۹۷ به معنای آغاز  اجرای برنامه‌های دولت دوازدهم است و هر آنچه دولت به مردم در انتخابات وعده داد و مطالبه مردم بود مثل اشتغال، رشد اقتصادی، رفع فقر، کاهش نابرابری ها، تحرک در طرح های اصلی، حضور بخش خصوصی در اقتصاد کشور و … در این لایحه به خوبی مشاهده شده است. خلاصه بودجه ۹۷ بر مبنای اشتغال فراگیر، رفع فقر و ایجاد عدالت است.

رییس‌جمهور پارسال درباره تمهیدات دولت برای طرح‌های نیمه‌تمام عمرانی تصریح کرد: در لایحه بودجه سال آینده با هدف جلب مشارکت بخش خصوصی بانک‌ها و صندوق توسعه سازوکاری طراحی کرده‌ایم که تکمیل طرح‌های عمرانی نیمه‌تمام را سرعت خواهد بخشید و حتی تأمین مالی طرح‌های جدید را تسهیل می‌کند. بر اساس این طرح دولت طرح‌های نیمه‌تمامی که دارای توجیه اقتصادی هستند را انتخاب و به بانک‌های عامل معرفی می‌کند. با توجه به نوع طرح حداقل ۲۰ درصد از منابع مورد نیاز برای اتمام طرح به عنوان آورده بخش خصوصی در نظر گرفته می‌شود، ۲۵ درصد منابع توسط صندوق توسعه ملی در بانک عامل سپرده‌گذاری خواهد شد و بقیه منابع مورد نیاز در قالب تسهیلات بانکی بسته مالی را تشکیل خواهد داد که به بخش خصوصی برای مشارکت معرفی خواهد شد تا برای سرمایه‌گذاری تا اتمام و بهره‌برداری به بهترین پیشنهاد دریافت شده واگذار شود.

روحانی امسال درباره طرح های اولویت‌دار بیان کرد: پیش بینی ما این است که این ۳۲ درصدی که به صندوق ریخته می‌شود ۱۵ میلیارد دلار خواهد بود ۲۰ درصد که در صندوق برای طرح‌های صندوق می‌ماند اما ۱۲ درصد دیگر در بودجه از نمایندگان خواسته شده که برای طرح‌های مهم پیش‌بینی شود. اصلاح نظام بانکی و حل مشکلات محیط زیست از این طرح‌ها هستند. ما برای اصلاح نظام بانکی که موتور محرک اقتصاد است سه میلیارد دلار از پول صندوق می‌خواهیم. دو میلیارد و ۱۵۰ میلیون دلار هم برای مشکلات محیط‌ زیستی باید از صندوق برداشته شود. وضع گردوغبار، ریزگردها، هوای آلوده، خاک آلوده، مشکل آب، وضع تالاب ها و دریاچه و مشکلات پسماندها معضل بزرگی را در کشور به وجود آورده است. ما باید مشکل پسماندها، ریزگردها و هوای آلوده را حل کنیم.

وی امسال هم مثل پارسال بر ضورت تحول و اصلاح نظام بانکی تاکید کرد و درباره حل مشکل تعاونی‌ها و موسسات مالی که در اقتصاد کشور و برای مردم مشکلات زیادی را ایجاد کرده بودند به ارائه گزارش پرداخت.

رییس‌جمهور پارسال درباره حل مشکلات نظام بانکی خاطرنشان کرد: رشد اقتصادی نیازمند تحول نظام بانکی و همکاری با بانک‌های جهانی است. متأسفانه به دلیل اعمال سیاست‌های دستوری در اعطای تسهیلات و نرخ سود، تکانه‌های ناشی از تحریم و رکود و مداخلات دولت برای تأمین مالی از طریق بانک‌ها و عدم پرداخت آن، سیستم بانکی کشور را دچار مشکل کرده که این مسأله باید حل شود.

او امسال درباره این موضوع یادآور شد: علاوه بر حل مشکل موسسات مالی مشکل‌دار، کاهش سود تسهیلات، ارتباط بانکهای داخلی با خارج و بالابردن سرمایه برخی بانک‌ها قدم‌هایی بود که در اصلاح نظام بانکی برداشته شد.

روحانی پارسال چهار طرح مهم در زمینه آب، فاضلاب، محیط زیست و ریل را طرح‌هایی عنوان کرد که در اولویت دولت قرار گرفته است و امسال اصلاح نظام بانکی و حل مشکلات محیط زیستی را جزء این اولویت‌ها دانست.

موضوع سیاست خارجی از دیگر محورهای سخنرانی رییس‌جمهور در هر دو سال بود. پارسال آمریکایی‌ها با تمدید تحریم موسوم به داماتو مشکلاتی را ایجاد کرده بودند که روحانی درباره این موضوع و احتمال نقض برجام هشدارهای لازم را داد و امسال هم تاکید کرد که ایران آغازگر نقض برجام نخواهد بود اما تمهیدات لازم را اندیشیده است. از طرفی. امسال رییس‌جمهور آمریکا با تصمیم خود مبنی بر انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس باعث ایجاد مشکلاتی در منطقه شده که روحانی در پاسخ به این آقدام تصریح کرد: ما هر قدمی که بتوانیم برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین و جایگاه مقدس بیت‌المقدس که سرزمین مسلمانان و محل عروج پیامبر است، برمی‌داریم. ما مسلمان‌ها و ایرانی‌ها حراست از قدس شریف و حقوق ملت فلسطین در تمام لحظات‌مان به عنوان یک آرمان مقدس مدنظرمان است. آمریکا و صهیونیسم در این توطئه موفق نخواهند بود و ملت‌های اسلامی روزی قدس یعنی قبله‌گاه اول مسلمانان را آزاد خواهند کرد.

به طور کلی سخنرانی امسال رییس‌جمهور بیش از آن که تکیه بر آمار و ارقام گذشته و ارائه دستاوردها داشته باشد بر موضوعات مهم آینده، معضلات و راه‌کارهای حل آن تاکید داشت و در واقع یک نطق آینده‌نگر به حساب می آمد تا گذشته‌محور.

جدول زیر مهم‌ترین محورهای نطق بودجه‌ای روحانی را برای امسال و سال گذشته نشان می‌دهد: