رئیس قوه قضاییه: مشورت با صاحب نظران منافاتی با استقلال مقام قضاوت ندارد/ التزام به قانون یک اصل اساسی است و بدون رعایت آن تحقق عدالت ممکن نیست

رئیس قوه قضاییه در آیین تحلیف کارآموزان قضایی گفت: شما قضات با سوگندی که امروز یاد کردید در قبال مردم متعهد شدید که در موعد قضاوت و صدور حکم، نهایت عدالت، دقت، احتیاط، بی‌طرفی و همه‌جانبه‌نگری را داشته باشید

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای طی سخنانی در آیین تحلیف کارآموزان قضایی، با اشاره به آیه «إِنَّ اللهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها وَ إِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ»، اظهار کرد: شما قضات با سوگندی که امروز یاد کردید تعهدی سنگین و مسئولیتی خطیر را پذیرفتید. شما امروز متعهد شدید که در انجام ماموریت خطیر خود، هیچگاه خدا را فراموش نکنید و هیچگاه به غیر از «ما‌انزل‌الله» حکم نکنید و هیچگاه از شئون کار قضاوت خارج نشوید.

قضاوت امانتی در دست ماست؛ به عدل و با نهایت دقت و احتیاط حکم کنیم

رئیس قوه قضاییه بیان داشت: شما قضات با سوگندی که امروز یاد کردید در قبال مردم متعهد شدید که در موعد قضاوت و صدور حکم، نهایت عدالت، دقت، احتیاط، بی‌طرفی و همه‌جانبه‌نگری را داشته باشید. شما که امروز به کسوت قضاوت درآمدید باید بدانید که مورد اعتماد و وثاقت مردم هستید و مردم، شما را افرادی معتمد و امین می‌دانند؛ مردم برای حق‌ستانی و استیفای حق خود به شما مراجعه می‌کنند، فلذا جایگاهی رفیع در نزد مردم دارید؛ بنابراین شایسته است این اعتماد مردم را قدر بدانید و با احکام عادلانه‌ای که صادر می‌کنید بر دامنه این اعتماد بیفزایید.

رئیس دستگاه قضا گفت: شما از امروز در جایگاهی قرار می‌گیرید که کانون تزریق آرامش در جامعه و کانون استیفای حق مردم و ملجأ و پناهگاه ستمدیدگان است؛ از همین‌رو جایگاه شما مورد طمع و وسوسه شیطان و شیطان‌صفتان است؛ بنابراین ضروریست که از جایگاه خود، مراقبت و صیانت پیوسته داشته باشید و کاری کنید که تحت هیچ شرایطی اسیر خطوات شیطان و شیطان‌صفتان نشوید.

رئیس عدلیه تصریح کرد: هوشیاری و فطانت از لوازم کار قضاوت است؛ کاملا هوشیار باشید که خدای‌ناکرده ناخواسته در مسیری غلط و مسیر تبعیت از خطوات شیطان قرار نگیرید.

مشورت کنیم، موضوعات را سرسری نگیریم

قاضی‌القضات بیان داشت: مشورت با صاحب نظران منافاتی با استقلال مقام قضاوت ندارد؛ بنابراین شما که از امروز در کسوت قضاوت قرار می‌گیرید در شئونی نظیر فهم و تشخیص موضوع، استنباط قانون، فهم حکم و انطباق آن با قانون، با صاحب نظران و نخبگان مشورت داشته باشید.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای اظهار کرد: شما قضات به آنچه که در حوزه و دانشگاه آموخته‌اید بسنده نکنید و مستمراً دانش و اطلاعات خود را ارتقاء دهید. بسیاری از مسائل و موضوعات در حوزه کار قضاوت، در زمره مسائل مستحدثه می‌گنجد، فلذا نیاز به تدبر و روزآمدی اطلاعات در قبال آنها است.

رئیس قوه قضاییه تصریح کرد: من همواره اعتقاد داشته و دارم که یک قاضی باید تجربیات و سلسله مراتب را طی کند. زمانی که ریاست کمیسیون نقل و انتقالات قضات را بر عهده داشتم این گلایه از من می‌شد که چرا اجازه نمی‌دهم یک قاضی بلافاصله پس از طی کردن مراحل آموزشی، به مرتبه دادرسی ارتقاء یابد و در دادگاه به صدور حکم بپردازد؛ بعضاً به من گفته می‌شد که در شرایط اضطرار قرار داریم و باید چنین اجازه‌ای داده شود؛ اما من چنین استدلال می‌کردم که وقتی یک قاضیِ تازه آموزش‌دیده هنوز صورت یک حکم را انشاء نکرده و با طرفین هیچ پرونده‌ای مواجه نشده، چطور می‌تواند یک‌مرتبه به مقام دادرسی نائل شود؟

گاهی صحنه‌سازی می‌کنند تا ما را عصبانی کنند

رئیس دستگاه قضا بیان داشت: یکی دیگر از الزامات کار قضاوت، بهره‌مندی قاضی از صبر و حوصله است؛ گاهی طرفین پرونده اصطلاحاً از کوره در می‌روند و عصبی می‌شوند؛ گاهی نیز عمداً عصبی می‌شوند تا قاضی را به اشتباه بیندازند و او را خشمگین کنند تا بدین واسطه بتوانند از او شکایت کنند. گاهی یکی از طرفین پرونده، اگر چه ادله‌ای ندارد، اما ذی‌حق است و وقتی نمی‌تواند به حقش برسد خشمگین می‌شود؛ گاهی نیز یکی از طرفین پرونده می‌تواند لب مطلب را بیان کند؛ در تمامی این موارد، قاضی ما باید متانت به خرج دهد و تلاش کند که از مدار صبر و حوصله خارج نشود.

در سمت قضاوت حسن خلق و رفتار به قدری ارزش دارد که گاهی اوقات اثر آن از حکم ما بالاتر است

رئیس عدلیه تصریح کرد: حُسن خلق و حُسن رفتار از دیگر الزامات کار قضاوت است؛ بعضاً اثر رفتار یک قاضی از حکم صادره توسط او بیشتر است. همه ما در دستگاه قضایی باید خود را مکلف به تکریم ارباب رجوع و حُسن خلق داشتن با مردم کنیم.

روایت رئیس دستگاه قضا از سخت‌گیری‌هایش

قاضی‌القضات اظهار داشت: همه شما بزرگواران که از امروز به کسوت قضاوت نائل می‌شوید علاوه بر تلاش و مجاهدت برای تجهیز به لوازم کار قضاوت؛ همواره از خداوند متعال استمداد بطلبید تا مبادا ناخواسته حقی را پایمال کنید. من در دی ماه ۵۸ به سبب شرایط انقلاب و اضطراری که وجود داشت برای فعالیت به دستگاه قضایی دعوت شدم؛ از همان زمان از خداوند متعال استمداد طلبیدم که به من کمک کند مبادا ناخواسته حقی را تضییع کنم. وقتی من وارد دستگاه قضایی شدم متهمان پرونده‌های ما عناصر گروهکی، ساواکی و کودتاچی بودند؛ در سال ۵۹ با دو پرونده مهم مواجه شدم؛ علی‌رغم اینکه به میل خودم به دستگاه قضایی نیامده بودم و ترجیحم حضور در قم بود، اما تحت هیچ شرایطی نمی‌خواستم از رسیدگی به پرونده‌های مهم شانه خالی کنم؛ فلذا در زمان رسیدگی به آن دو پرونده مهم نیز از خداوند متعال استمداد ویژه طلبیدم و پروردگار نیز مرا برای کشف حقیقت یاری کرد.

در طی این سالیان افرادی از قطار انقلاب پیاده شدند و افرادی به این قطار سوار شدند

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای اظهار کرد: التزام به قانون یک اصل اساسی می‌باشد و بدون رعایت این اصل، تحقق عدالت ممکن نیست.

ادای سوگند یک امر تشریفاتی نیست

پیش از سخنان رئیس قوه قضاییه، «موحدی» معاون منابع انسانی و امور فرهنگی دستگاه قضا به ارائه گزارشی از وضعیت دوره‌های کارآموزی قضایی پرداخت و گفت: طی سال ۱۴۰۳ در راستای تامین نیرو‌های لایق و کارآمد در قوه قضاییه، بیش از ۱۰ هزار ابلاغ به توشیح رئیس قوه قضاییه رسید؛ این ابلاغ‌ها محصول کار مشترکی از جذب و آموزش، گزینش و کارگزینی قضایی بوده است. 

وی افزود: در نتیجه این ابلاغ‌ها ۱۳۳۳ همکار جدید به مجموعه دستگاه قضایی اضافه شد که این تعداد نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد ۸۷ درصدی داشته است. 

در سال گذشته، هزار و ۱۴۴ کارآموز قضایی در ۱۹ مرکز آموزشی عدلیه آموزش دیدند

موحدی یادآور شد: همکاران ما در راستای تحقق وعده‌ای که برای تامین نیرو‌های دادگاه‌های صلح داده بودند، تلاش‌ها و مجاهدت‌های فراوانی کردند تا این ابلاغ‌های قضایی در موعد مقرر خود صادر شوند؛ صرفاً از سیزدهم تا بیست و دوم اسفندماه سال گذشته، مراحل کارگزینی ۲۳۵ نفر از همکاران قضایی انجام شد و ابلاغ‌های آنها به امضای رئیس قوه قضاییه رسید. 

معاون منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه ادامه داد: طی سال گذشته ۷۳۶ نفر از همکاران جدید دادیار نیز مازاد بر نیرو‌های دادگاه‌های صلح، در دادسرا‌ها و دادگستری‌های سراسر کشور مشغول به کار شدند. 

موحدی گفت: طی سال گذشته، ۱۱۴۴ کارآموز قضایی شامل ۱۰۶۲ آقا و ۸۲ خانم در ۱۹ مرکز آموزشی عدلیه در سراسر کشور، دوره‌های خود را طی کردند؛ از این تعداد، ۶۹۶ نفر از همکاران دانشگاهی و ۴۴۸ نفر از همکاران حوزوی ما هستند. 

وی تصریح کرد: امروز تمرکز مقوله آموزش در دستگاه قضا، از مرکز گرفته شده و استان‌ها توانسته‌اند دوره‌های آموزشی خود را به نحو احسن و بدون هیچگونه کمبودی از نظر علمی، برگزار کنند. 

موحدی گفت: در حال حاضر ۶۷۲ نفر شامل ۶۳۸ آقا و ۳۴ خانم در دوره‌های کارآموزی قضایی به سر می‌برند که از این تعداد ۳۳۲ نفر از همکاران دانشگاهی و ۳۴۰ نفر نیز از همکاران حوزوی ما هستند. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: به واسطه تلاش‌ها و اقداماتی که صورت گرفته است، در حال حاضر ظرفیت‌های قانونی مناسبی برای جذب نیرو در دستگاه قضایی وجود دارد و ما در معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضاییه، جهت انجام این مهم، آمادگی کامل داریم. 

در پایان این مراسم، از نفرات برتر دوره‌های کارآموزی قضایی، تجلیل به عمل آمد.