چه کسی در بازار ارز دخالت می‌کند؟

به گزارش  یمین نیوز به نقل از ایسنا، یکی از مسائلی که همواره به ویژه در زمان نوسان قیمت ارز در بازار، توجه‌ها را به سمت خود جلب کرده و برخی آن را دلیل اصلی افزایش قیمت اعلام می‌کنند، دخالت دولت در بازار ارز است.

موضوع افزایش قیمت دلار به منظور جبران کسری منابع و بودجه دولت همواره مورد توجه بوده و البته در سوی دیگر با واکنش‌هایی از سوی مقامات دولتی همراه می‌شود. هیچ گاه نیست که یک مقام دولتی به انتقادات نسبت به دخالت دولت در بازار برای فروش گران‌تر دلار مهر تایید زده باشد؛ بلکه همواره از روسای جمهور گرفته تا مقامات ارشد بانکی و اقتصادی این موضوع را تکذیب می‌کنند.

در نیمه دوم سال جاری نیز نوسان قیمت دلار و حواشی آن  دوباره تکرار شد و با افزایش قیمت دلار نرخ آن از حدود ۳۷۰۰ تومان در پایان مردادماه به ۴۲۰۰ تومان در آذرماه پیش رفته است.

اخیرا محمدباقر نوبخت – رییس سازمان برنامه و بودجه – در مقابل انتقاداتی که نسبت به گرانی قیمت دلار و استفاده‌ای که دولت از آن در این بین برده است، واکنش داشته و گفته که واضح است دولت پس از دریافت هر دلار از درآمد ارزی خود، آن را به بانک مرکزی فروخته و به ازای آن ریال دریافت می‌کند، بنابراین دولت ارزی در اختیار ندارد که بخواهد با آن در بازار دخالت داشته باشد.

به گفته وی، مسئولیت اصلی مدیریت بازار ارز برعهده بانک مرکزی است و این نهاد متناسب با سیاست‌های پولی و ارزی و شرایط ذخایر خود در این مورد تصمیم‌گیری می‌کند؛ لذا دولت به هیچ وجه قصد دخالت و نقض استقلال بانک مرکزی در مسئولیت را ندارد.

رئیس سازمان برنامه و بودجه در حالی درباره نحوه دخالت دولت در بازار ارز، آن را به فروش درآمدهای ارزی خود به بانک مرکزی توضیح داده که به هر حال واضح است دولت به طور مستقیم در بازار ارز، دلار یا سایر ارزها را به فروش نمی‌رساند و کانال فروش منابع ارزی دولت به طور حتم بانک مرکزی است؛ به گونه‌ای که این بانک دلار را از دولت خریداری کرده و نسبت به فروش آن اقدام می‌کند.

بازار ارز بازیگرانی دارد از صرافان تا دلالان و عرضه‌کنندگان ارز که در کنار صادرکنندگان می‌توان گفت که بانک مرکزی یکی از بزرگان عرضه ارز در بازار است. به هر حال این بانک مرکزی است که به عنوان سیاست‌گذار ارزی بازار را کنترل و مدیریت می‌کند و این موضوع البته مورد تاکید مدیران این بانک نیز قرار دارد.

در مورد قیمت گذاری بازار هم هر چند که میزان عرضه و تقاضا سهم بالایی در نرخ روزانه ارز دارد ولی به هر ترتیب بانک مرکزی یکی از عرضه کنندگان ارز در بازار است و معمولا به طور روزانه و از کانال صرافی بانک‌ها نسبت به عرضه ارز تا حدی مشخص به صرافی های آزاد اقدام می‌کند.

نرخ دلار در صرافی بانک‌ها بر اساس قیمتی که بانک مرکزی در نیمه روز تعیین می‌کند  در اختیار صرافی‌ها قرار می‌گیرد و آنها هم با حدود ۱۰ تومان اختلاف، آن را به متقاضیان می‌فروشند، بنابراین قیمتی که روزانه توسط بانک مرکزی به عنوان مبنای فروش در صرافی بانک‌ها تعیین می شود، خود می تواند عاملی موثر بر جریان قیمتی بازار باشد.

با این اوصاف نوبخت، همواره تاکید داشته که دولت قیمت بازار ارز را به رسمیت نمی‌شناسد و باید صرافان خود را با قیمت رسمی بانک مرکزی در مرکز مبادلات ارزی منطبق کنند.