باید ها ونباید ها هنگام وقوع زلزله

سعیده فرزانه ثابت -زلزله یکی از بلاهای طبیعی است که از دیرباز موجب وحشت و هراس بشر بوده و همواره با تخریب شهرها و روستاها خسارات فراوانی را به بار آورده است.

زلزله یکی از بلاهای طبیعی است که از دیرباز موجب وحشت و هراس بشر بوده و همواره با تخریب شهرها و روستاها خسارات فراوانی را به بار آورده است. در سال هاي اخير شايعات زيادي مبني بر  زلزله در برخي شهرها ازجمله تهران شنیده شده و نگراني هایي را ايجاد کرده است. در هر صورت اين خطر، با توجه به سابقه تاريخي زلزله و دوره بازگشت زلزله هاي بزرگ، نه تنها تهران بلکه شهر ها و نقاط گوناگون در نقاط مختلف جهان را تهديد مي كند.

ستاد مدیریت بحران شهر تهران یکی از ارگان هایی است که همواره در جهت آموزش و آگاهی مردم گام برداشته و تلاش می کند از طریق آموزش و اطلاع رسانی به کاهش تلفات ناشی از این بلای طبیعی کمک کند. هركسي بنا به موقعيت خود موظف است تا بكوشد با اين پديده و راه هاي موثر در كاهش تلفات وخسارات ناشي از آن آشنا گردد وبه ديگران نيز بياموزد .

بحران عبارت است از هر واقعه ای که جان و مال مردم را به مخاطره بیندازد و نیاز به اقدام فوری و اضطراری داشته باشد. در مواقع بحران دو مکان وجود دارد: اول مناطق بحران زا و دوم مناطق بحران زدا؛ مناطق بحران زا شامل مناطقی است که در زمان وقوع حادثه بحران شدید به وجود می آورد.

پمپ بنزین ها و فروشگاه های رنگ و روغن از جمله مکان های بحران زا محسوب می شوند.

مناطق بحران زدا شامل مناطقی هستند که می توان در زمان حادثه از آن ها به عنوان مناطق اسکان و نجات مردم استفاده کرد که مدارس، مساجد و بیمارستان ها از جمله این مناطق محسوب می شوند.

در این گزارش به طور اختصاصی به موضوع زلزله می پردازیم.

توصیه های ایمنی قبل از وقوع زلزله عبارتند از:

شما باید اشیا سنگین مانند کتابخانه ها، گل های آویزی و چراغ ها را در جای خود محکم کنید.

اشیا سنگین و بزرگ را در ردیف پایین قفسه ها قرار دهید.

لوازم سنگین مانند یخچال، فریزر، کمدهای دیواری بلند و قفسه های کتاب به عنوان اشیاهای غیر ایمنی به حساب می آیند و باید آن ها را در محل خود محکم کنید در غیر این صورت باید در هنگام زلزله از آنها دوری کنید.

اقدامات مربوط به زلزله دارای سه بخش است: قبل از زلزله، حین زلزله و بعد از زلزله

اقدامات قبل از وقوع زلزله شامل آموزش و پیش گیری است.

اقدامات حین زلزله شامل پناهگیری و تخلیه اضطراری در هر جا و مکان است که قبلا در مرحله قبلی آموزش داده شده است.

بعد از زلزله کلاس های مقابله برگزار می شود که کلاس های درس واقعی هستند و در اصل یک نوع حمایت روانی بعد از زلزله می باشد که شامل اسکان موقت با چادر یا کانکس، احیای آب آشامیدنی، احیای مخابرات، و تمامی کمک های اولیه مانند برپایی بیمارستان های صحرایی است که باید انجام شود.

در زمان آموزش بر تهیه و نگهداری کیف نجات تاکید می شود، این کیف تا ۷۲ ساعت باید جوابگوی نیاز های خانواده ها باشد چون تا رسیدن نیروهای امدادی برای کمک به مصدومین ۷۲ ساعت زمان لازم است و این ۷۲ ساعت را ساعت طلایی می نامند.

کیف نجات شامل لباس گرم در زمستان، پتوی مسافرتی، انواع غذاهای خشک، آب معدنی و کلیه مدارک مهم خانواده است.

وجود فضای سبز زیاد در محله کیانشهر می تواند به اسکان موقت بعد از زلزله کمک زیادی نماید که این خود عامل بسیار مهمی در زمان وقوع زلزله می باشد چرا که مردم می توانند با اسکان در فضاهای سبز به کاهش تلفات ناشی از ریزش آوار کمک نمایند.

باید توجه داشت بعد از وقوع زلزله افراد و ساکنینی که از منازل و ساختمان های خود خارج شده اند پس از وقوع پس لرزه ها و آرام گرفتن زمین، حتی در صورت سالم بودن منزل نمی توانند مراجعه داشته باشد چون ممکن است به ظاهر سالم باشد و خطر ریزش هم چنان وجود داشته باشد لذا این کار باید به نیروهای امدادی سپرده شود و پس از تایید توسط آنها وارد منازل خود شوند.

در هنگام وقوع زلزله ساکنین طبقات همکف و اول باید سریعا پناه بگیرند و برای سایر افراد ساختمان تخلیه اضطراری باید بدون استفاده از آسانسور و از طریق پله ها صورت گیرد.

طبقات سوم به بالا باید در منزل پناه بگیرند و با توجه به اینکه بعد از اتمام پس لرزه اول ۱۱ ثانیه فرصت دارند می توانند از پله های اضطراری ساختمان را تخلیه کنند و به فضاهای باز بروند.

اگر در زمان زلزله در خیابان بودیم داخل جوی آب دراز کشیده و دست خود را در پشت گردن قرار می دهیم تا اشیا بر سر اصابت نکنند.

اگر در ماشین در حال حرکت بودیم ماشین را در گوشه ای پارک کرده و شیشه ها را بالا داده، رادیو را روشن می کنیم و از شرایط باخبر می شویم.

افراد توجه داشته باشند همه آموزش ها و توصیه های لازم و اطلاعات ارائه شده جهت بیم دادن و ترساندن آنها نمی باشد بلکه صرفا برای بالا بردن سطح آگاهی و اطلاعات در زمان وقوع حادثه بوده تا در زمان وقوع حادثه بتوانند با آگاهی از تلفات بیشتر پیشگیری نمایند.

در کنار همه این آموزش ها و هشدارها لازم است شهرداری و و بخش های مرتبط با ساختمان سازی و مدیریت بحران هماهنگی لازم را با یکدیگر داشته باشند و دقت کافی در ساخت منازل لحاظ شود تا شاهد تلفات کمتر و زندگی سالم تری باشیم.

وجود منازل قدیمی و کهنه خطرات زیادی برای ساکنین آن داشته و تهدیدی جدی در هنگام وقوع زلزله است لذا توجه به نوسازی و استحکام ساختمان ها و منازل از اقدامات موثری است که می تواند قبل از وقوع چنین حادثه هایی در نظر گرفته شود.