نیت دولت مصرف و تولید کالای داخلی نیست / انتقاد یک کارشناس از روحانی

یک اقتصاددان گفت: آقای روحانی از وقتی که آمدند علی رغم انتقادات شدیدی که به آقای احمدی نژاد داشتند که البته بسیاری هم وارد بود اما باید دید چرا خودشان به سمت صنعتی شدن ایران و خوداتکایی نرفتند و تنها دولت گذشته را مقصر همه چیز می دانند. این درحالیست که طبق آمار غیر رسمی در دولت قبل بیکاری حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر بود که در دولت آقای روحانی این رقم به ۱۵ میلیون نفر بیکار رسیده است.

ابراهیم رزاقی در گفت وگو با شفاف در خصوص عملکرد دولت طی دو سال گذشته اظهارداشت: اگر بخواهیم عملکرد دولت را خیلی خلاصه بگوییم دنبال رو همان سیاست های گذشته است، در ۲۶سال گذشته سیاست های تعدیل اقتصادی صندوق بین المللی پول در ایران اجرا شده و علی رغم آثار بسیار منفی آن در اقتصاد ایران مانند گسترش بیکاری و افزایش اختلاف طبقاتی، خالی شدن روستاها از جمعیت، وابستگی به صدور مواد خام و واردات بیش از حد اما همچنان ادامه پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه سیاست های تعدیل اقتصادی تفاوت اجرایش در طول این سال ها به گونه ای بوده است که ما در طول تاریخ کمتر موردی بوده که به آن واکنش نشان داده ایم، تصریح کرد: مثلا وقتی درآمد ارزی کم می شود ما هم هزینه هایمان را کم کنیم البته در این مورد هم از یک نظر ما این کار را کرده ایم به طوری که در سال ۹۰ ما چیزی حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از درآمد نفت واردات غیر نفتی و کالا داشتیم و طبق آمار رسمی که دولت در آن سال اعلام کرد، ۵۵ میلیارد واردات داشتیم که حتی در مطبوعات این رقم را تا ۷۰ میلیارد تومان هم اعلام کردند یعنی ۵۴ میلیارد کالا و شکل دیگری از خدمات است که متاسفانه آمار را روشن اعلام نمی کنند و به طور کلی می گویند که حالا اگر همین میزان باشد این مسئله همچنان تا این دولت ادامه داشته است.

این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: البته این وضعیت از زمان آقای هاشمی رفسنجانی ادامه داشته به طوری که تنها میزان کالاها بر حسب اینکه درآمد داریم یا نداریم، کم و زیاد می شود، پس فکر و نگاه به اقتصاد همان است یعنی هرچه که ممکن است مواد خام صادر کنیم از نفت خام گرفته تا یک سری مواد معدنی یا کالاهایی که تحت عنوان کالاهای غیر نفتی صادر می شوند که بخش زیادی از اثر درآمد نفت روی آن کالاهاست.

نیت دولت مصرف و تولید کالای داخلی نیست

رزاقی با اشاره به اینکه تورم داخلی ارزش پول کشور را کاهش داده است، عنوان کرد: دلار هم ارزشش نسبت به ارزهای دیگر قطعا کم شده مثلا در این ۵۰ سال ارزش دلار ۳۵ تا ۴۰ برابر کم شده است و به پول ایران هزار برابر کم شده است. یعنی ما باید دلار را به قیمتی تعیین کنیم که در داخل تورم به وجود آورده و این تورم در تولیدات ما منعکس شده، هزینه ها را بالا برده و حالا اگر بخواهیم با دلار ارزش پول مان را مقایسه کنیم به گونه ای باید قیمت گذاری شود که تورم داخلی نشان داده شود.

وی بر این باور است که متاسفانه دولت ها در این سال ها سیاستی را پیاده کرده اند که بیشتر از آنکه فکر تولید باشند، فکر مصرف بوده اند و وقتی هم که فکر مصرف هستند باید از راحت ترین راه سراغ آن رفت، آن هم اینکه منابع نفتی مان را بدهند و با دلار ارزان از خارج کالا وارد کنند که اگر اینطور باشد همیشه کشور مجموعه ی زیادی از واردات کالاها را دارد چون هدف را افزایش مصرف می دانند.

این اقتصاددان تصریح کرد: بنابراین اگر دلار ۸ هزار تومان یا ۱۰ هزار تومان سه برابر قیمت کنونی بود قطعا این مقدار کالا نمی توانست وارد کشور شود چون تولید کنندگان داخلی می توانستند با کالاهای خارجی رقابت کنند به طوری که تولیدات آنها حذف شود اما وقتی دلار اینگونه ارزان تهیه می شود و نیت دولت مصرف و تولید کالای داخلی آنچنان که امام (ره) در وصیتنامه شان می گویند نیست، ما به این مشکلات دچار می شویم.

ضربات مهلک خام فروشی بر اقتصاد کشور

رزاقی با بیان اینکه ما باید چیزی را در داخل مصرف کنیم که خودمان تولید می کنیم، گفت: مسئله دیگر این است که چرا ما باید مواد را همچون زمان قبل از انقلاب به صورت خام صادر کنیم؛ این در حالیست که ما باید هر چه زودتر به جای مواد خام کالای ساخته شده وارد کنیم؛ متاسفانه دولت نیامده و کالاهای استخراجی صادراتی را تبدیل به کالاهای نهایی کند بلکه خام فروشی می کند.

وی با انتقاد از خام فروشی دولت ها در طی سال های گذشته بیان داشت: وقتی خام فروشی در دستور کار دولت باشد، افت قیمت بی اندازه بالا است. به عنوان نمونه الان مواد نفتی مان هر کیلو ۳۰ سنت است که خیلی رقم پایینی است یا مواد پتروشیمی هم که قیمتش یک مقداری بالاتر است اما آن هم تابع قیمت نفت است یا مواد معدنی و سنگ معدنی که به چین می فروشیم از این رقم ها هم خیلی کمتر است اما وقتی این ها به کشور باز می گردد خیلی گران تر می شود که این یکی از مواردی است که از وقتی صنعت در انگلستان و چند کشور دیگر صنعتی شدند، تمام هم و غم شان این است که کشورهای دنیا صنعتی نشوند تا مواد خام شان را به آنها دهند و نیازهایشان را از این طریق برآورده کنند.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: وقتی کشورهای دیگر بخواهند صنعتی شوند بحران در غرب دیگر حل شدنی نیست چون آن قدر کالا تولید می کنند که دیگر مواد خام ندارند. به خاطر آنکه هر کشوری مواد خامش را خودش تولید و تبدیل به کالا می کند که از این طریق نیازهایش را هم برآورده می کند. آثار این حرکت گرسنگی یک میلیارد انسان و ۸۰۰ میلیارد بیکار در کره زمین است که در گذشته اینگونه نبود.

دولت هیچ حمایتی از تولید نمی کند

رزاقی تصریح کرد: آقای روحانی حتی در ظاهر هم مانند آقای احمدی نژاد ظاهر را حفظ نکرده است و دائما می گوید که همه چیز ما وابسته به تحریم است در صورتی که مشکلات اقتصادی ما ربطی به تحریم ندارد. درآمد ایران مثلا ۲۰ تا ۳۰ میلیارد بوده است که هفت تا هشت میلیارد شده اما کشور را باز هم اداره کرده ایم آن هم از طریق کاهش مصرف، تجدید نظر در کالاهای مصرفی، و تجدید نظر در واردات اما متاسفانه این روند همچنان وجود دارد و به دنبال خوداتکایی نیستیم. و نکته ای که خیلی مهم است دولت دائما اهمیت توافق هسته ای را مطرح می کند.

وی تصریح کرد: تقریبا می توان گفت دولت دست روی دست گذاشته و هیچ حمایتی از تولید نمی کند و تمام کمبودها را هم می خواهد از طریق واردات جبران کند. مثلا سال گذشته ما بین ۱۴ تا ۱۷ میلیارد دلار محصولات کشاورزی وارد کرده ایم در صورتی که ما با کمترین یارانه ای که به کشاورزان مان دهیم همه ی این محصولات را آنها می توانند تولید کنند.

این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه در اروپا سالانه بین ۷۰ تا ۸۰ میلیارد دلار یارانه به کشاورزان می دهند، اظهار کرد: در  امریکا نیز ۱۰۰ میلیارد دلار یارانه به کشاورزان تعلق می گیرد چون چنین تفکری دارند و فکر می کنند طبق نظر سیاست های تعدیل اقتصادی اگر ما همه ی هم و غم مان این باشد که بازار حرف آخر را بزند همه چیز درست می شود. البته آدام اسمیت بنیانگذار علم اقتصاد این را گفت اما به این دلیل حرفش درست درآمد که بالاترین سود در فعالیت های صنعتی بود بنابراین آنها رفتند و صنعتی شدند و مخالف صنعتی شدن دیگر کشورها هستند.

برداشته شدن تحریم ها هم مشکل اقتصاد ما را حل نمی کند

رزاقی با اشاره به اینکه در حال حاضر بالاترین سود در فعالیت های غیرتولیدی است، بیان داشت:  معلوم است که ما با این ظرفیت ها بازار را به حال خود رها کرده ایم که البته توسط دولت رها شده است و در حقیقت کنترل نکرده ایم و مالیات از فعالیت های غیر تولیدی نگرفته ایم که سودش پایین بیاید و نقدینگی بخش خصوصی که الان ۸۰۰ میلیارد دلار شده است در فعالیت های تولیدی مصرف شود.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر خودمان را هم از نظر نگاه بیرونی ضعیف نشان داده ایم و کارمان را هم موجه کرده ایم به طوری که فکر کرده ایم که اگر منتظر باشیم تا آن تحریم ها برداشته شود، درآمد نفت بالا می رود، برای هواپیما به ما قطعات می دهند یا مسائلی از این دست مشکلات ما حل می شود در صورتی که اینگونه نیست.

این اقتصاددان تاکید کرد: مسئله مهم دیگری که باید به آن اشاره کنیم، آگاهی مردم از جنگ اقتصادی است. چرا که درحال حاضر ما در جنگ اقتصادی همچون جنگ تحمیلی به سر می بریم، وقتی جنگ اقتصادی شد، نمی گذارند ما درآمد ارزی داشته باشیم یا کالاهای مورد نظرمان را تولید کنیم. خودمان هم که تولید نکنیم یعنی فقر بیشتر، ناامیدی بیشتر، بیماری و بیکاری بیشتر اما وقتی این تحریم ها یک مقداری سخت تر شود، و مواد غذایی به ما ندهند چه اتفاقی می افتد همچنان که اروپایی ها به روسیه مواد غذایی ندادند که آنها مجبور شدند از کشورهای مختلف بیاورند.

سوء استفاده بخش خصوصی در سایه بی توجهی مسئولان

رزاقی گفت: بخش خصوصی در طی این سال ها عادت کرده است که مفت ببرد و کافی است از ۸۰۰ میلیارد دلار نقدینگی ۱۰ درصدش را در این زمینه خرج کند، مواد غذایی بخرد، نگه دارد تا گران شود، چه اتفاقی می افتد و بعد هم آن را به چندین برابر بفروشد چون ما که نظارتی بر بخش خصوصی نداریم. وقتی واردات ما به عنوان نمونه در سال گذشته ۵ میلیون تن بوده است با این مدل احتکاری که این بخش دارند که ما با آنها مبازره نکرده ایم و بلد هم نیستیم این کار را انجام دهیم، تقاضای این ها برای واردات گندم چقدر می شود، چون اگر تنها ۱۰ درصد این ها برای خرید گندم بروند، آن وقت ما باید ۸۰ میلیون تن گندم وارد کنیم، در حالی که نیاز ما در سال ۱۲ میلیون تن گندم است. ولی اگر یک عده شروع به احتکار کنند ما برای آنکه آنها را خنثی کنیم، چون پول شان برای فعالیت خرید و احتکار گندم خرج شده است، ما باید آن قدر گندم وارد کنیم تا آنها را قانع کنیم که قیمت را کنترل کنند. بنابراین ببینید چه اتفاقی برای کشور می افتد وقتی که هیچ آمادگی هم نداریم.

وی توجه به قانون اساسی را توصیه نهایی اش به دولت دانست و تصریح کرد: با توجه و عمل به قانون اساسی باید استقلال اقتصادی خود راحفظ کنیم، و دولت اقتصاد را وسیله بداند نه هدف چون اگر اقتصاد هدف باشد دیگر خداپرستی چه معنی می دهد. همچنین دولت از لحاظ عدالت اجتماعی اصل ۴۳ قانون اساسی را رعایت کند چون طبق آن باید به خوراک، پوشاک، کار، درمان ، بیمه و بهداشت شرایطی داشته باشند که دولت آنها را تامین کند. متاسفانه ما هنوز به قانون اساسی کشورمان عمل نکرده ایم چون اگر مطابق قانون عمل مي‌ كرديم بايد اقتصاد وسيله ‌اي در دست مسئولان براي ارتقا و پیشرفت وضعيت كشور بود نه آنكه فقط به عنوان يك هدف به آن نگاه شود.