ادامه واکنش‌ها به «توافق سرنوشت‌ساز در منطقه»

از روز گذشته که خبر توافق ایران و عربستان با میانجی‌گری چین به طور رسمی منتشر شد کشورهای مختلف به ویژه کشورهای منطقه و حوزه خلیج فارس و نیز کشورهای اروپایی و آمریکا به این توافق و ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی آن واکنش نشان دادند.

به گزارش یمین نیوز به نقل از ایسنا،‌  در ادامه این واکنش‌ها در بین کشورهای اروپایی وزارت امور خارجه فرانسه به این توافق واکنش نشان داد.

وزارت خارجه فرانسه پس از اعلام ایران و عربستان برای بهبود روابط میان دو کشور بیانیه‌ای منتشر و از توافق تهران و ریاض که با میانجی‌گری چین انجام شد، استقبال کرد.

وزارت امورخارجه فرانسه در بیانیه خود تصریح کرد: کاترین کولونا، وزیر امور خارجه از گفت‌وگو و هر ابتکار عملی که بتواند کمک ملموسی به کاهش تنش‌ها و تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای بینجامد، حمایت می‌کند.

فرانسه در ادامه این بیانیه از ایران خواست تا از آنچه اقدامات بی‌ثبات کننده عنوان کرده است، صرف نظر کند.

همچنین آن کلر لوژاندر، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه ضمن قرائت این بیانیه خاطر نشان کرد که فیصل بن فرحان، وزیر امورخارجه عربستان در دیدار با کاترین کولونا همتای فرانسوی خود در پاریس وی را در جریان این توافق قرار داده بود.

عبدالقهار بلخی سخنگوی وزارت خارجه طالبان در توییتی با اشاره به توافق ایران و عربستان برای برقراری روابط دو جانبه نوشت: وزارت امور خارجه امارت اسلامی از، از سرگیری روابط دیپلماتیک پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران استقبال کرده و این گام مثبت را گامی مهم در جهت برقراری صلح و ثبات در منطقه می داند.

وی ادامه داد: امارت اسلامی با در نظر گرفتن سیاست خارجی متوازن این کشور، توسعه دیپلماتیک بین عربستان سعودی و ایران به توسعه روابط و همکاری های چندجانبه در منطقه کمک می کند. ما همچنین از تلاش‌های جمهوری خلق چین که میزبان مذاکرات بین عربستان سعودی و ایران برای ثبات منطقه بوده است، سپاسگزاریم.

وزارت خارجه سوریه نیز با استقبال از توافق عربستان و ایران برای از سرگیری روابط دیپلماتیک تاکید کرد که این گام مهم منجر به تقویت امنیت و ثبات در منطقه و گسترش همکاری‌ها خواهد شد.

وزارت خارجه سوریه تاکید کرد که از تلاش‌های صادقانه چین در این زمینه قدردانی می‌کنیم.

دمشق تاکید کرد که این اقدام در راستای منافع مردم دو کشور و تمام منطقه خواهد بود.

فادی الشمری، مشاور محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق در صفحه توییتر خود نوشت که توافق همسایگان عزیزمان عربستان و ایران را تبریک می گوییم.

وی نوشت: دیپلماسی اعتدالی منجر به تحکیم روابط و ایجاد ثبات در منطقه می شود و بر صلح جهانی تاثیر می گذارد.

مشاور نخست وزیر عراق گفت که بغداد نقشی محوری برای نزدیک کردن رویکردهای دو کشور ایفا کرد.

هم‌چنین قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق در صفحه توییتر خود نوشت که از تلاش های عراق و عمان و چین که منجر به توافق تاریخی میان ایران و عربستان شد تقدیر می کنیم.

وی نوشت: ما یقین کامل داریم که این توافق نتایج مثبتی برای عراق و منطقه و جهان به دنبال خواهد داشت و تاکید می کنیم که گفت وگوی دیپلماتیک بهترین راه برای حل اختلافات و درگیری میان کشورهای دوست و برادر است.

هم‌چنین در گفت‌وگوی تلفنی وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان، بدر السید البوسعیدی وزیر امور خارجه عمان ضمن ابراز خرسندی از توافق شکل گرفته بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، مراتب تبریک خود و دولت عمان به وزیر امور خارجه کشورمان را اعلام داشت.

امیرعبداللهیان نیز از تلاش‌های قبلی عمان در زمینه حصول توافق بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی تشکر و قدر دانی کرد.

در این گفت‌وگوی تلفنی وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عمان هم‌چنین آخرین وضعیت گفتگوها برای لغو تحریم‌ها را مورد بررسی و تبادل نظر قرار دادند.

 وزارت خارجه سودان از توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط میان دو کشور استقبال کرد.

وزارت خارجه سودان در بیانیه ای تاکید کرد که این توافق بی شک تاثیرات مثبتی بر اوضاع منطقه خواهد گذاشت. در این بیانیه از نقش کشورهای میانجیگر در این زمینه به ویژه چین تقدیر شده است.

هم‌چنین عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین که در مذاکرات ایران و عربستان حضور داشته، توافق ایران و عربستان برای عادی‌سازی روابط را یک پیروزی برای صلح توصیف کرد.

وانگ یی، عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رییس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین پس از آنکه ایران، عربستان سعودی و چین در یک بیانیه سه جانبه از توافق تهران و ریاض برای بهبود روابط خبر دادند، خاطر نشان کرد که مذاکرات موفقیت‌آمیز ایران و عربستان یک پیروزی برای گفت‌وگو و صلح است.

وانگ یی اظهار داشت: این یک پیروزی برای گفت‌وگو، یک پیروزی برای صلح است و خبرهای خوب مهمی را در زمان آشفتگی‌های فراوان در جهان ارائه می‌دهد. چین به عنوان یک میانجی قابل اعتماد و با حسن نیت، صادقانه وظایف خود را به عنوان میزبان انجام داده است.

وانگ یی در ادامه تاکید کرد که پکن به ایفای نقش سازنده در رسیدگی به مسائل حساس در جهان ادامه و مسئولیت خود را به عنوان یک کشور بزرگ نشان خواهد داد. جهان فقط به مسئله اوکراین محدود نمی‌شود.

پایگاه خبری -تحلیلی میدل ایست مانیتور پس از انتشار خبر توافق ایران و عربستان آن را یک پیروزی دیپلماتیک برای چین توصیف کرد.

میدل ایست مانیتور نوشت: این توافق تاریخی یک پیروزی دیپلماتیک برای چین در منطقه‌ای است که ژئوپلیتیک در آن تحت سلطه ایالات متحده است. این در حالی است که چین خواستار گفت‌وگو درباره جنگ روسیه در اوکراین شده است اما غرب پکن را متهم می‌کند که به اندازه کافی در این زمینه اقدام نکرده است.

مرکز مطالعات بین‌الملل و استراتژیک آمریکا در یادداشت خود با اشاره به توافق روز جمعه ایران و عربستان برای برقراری مجدد روابط که با میانجی‌گری چین انجام شد، نوشت: به نظر می‌رسد که این توافق در سفر ماه گذشته ابراهیم رئیسی به پکن رو به جلو رفت. از زمان روی کار آمدن رئیس جمهور رئیسی در  ۲۰۲۱، وی اعلام کرده بود که کاهش تنش با همسایگان منطقه‌ای اولویت است اما عربستان سعودی و ایران اختلافات گوناگونی در سراسر منطقه داشته‌اند که از لبنان تا سوریه، عراق و یمن را در بر می‌گیرد. ایران، به‌ویژه از نیروهای حوثی در یمن حمایت می‌کند که سعودی‌ها را هم در مرزهای این کشور و هم در مناطق داخلی تهدید می‌کند. عربستان سعودی مدت‌هاست که به‌طور فزاینده‌ای علاقه‌مند به یافتن راهی برای پایان دادن به درگیری در یمن بوده است و این توافق احتمالاً آن را به جلو می‌برد.

این اندیشکده در ادامه درباره اهمیت نقش چین در حصول این توافق و تاثیر آن بر جایگاه چین در منطقه خاورمیانه تصریح کرد: به نظر می‌رسد که تسهیل مذاکرات میان تهران و ریاض بر اعتبار چین می‌افزاید. پیام نه چندان ظریفی که چین ارسال می‌کند این است که در حالی که ایالات متحده قدرت نظامی برتر در خلیج فارس به شمار می‌آید، چین به‌عنوان یک حضور دیپلماتیک قدرتمند و رو به رشد تلقی می‌شود. این به درک قدرت و نفوذ چین در سراسر جهان می‌افزاید و به روایت کاهش حضور جهانی ایالات متحده کمک می‌کند.

این اندیشکده مستقل آمریکایی همچنین در این یادداشت به بررسی اهمیت توافق ایران و عربستان برای واشنگتن و نقش آن در منطقه خلیح فارس پرداخت و نوشت: آمریکا نمی‌توانست نقشی برای میانجی‌گری در این توافق داشته باشد، زیرا ارتباط مستقیمی با ایران ندارد. استعفای مصطفی الکاظمی، نخست وزیر سابق عراق از سمت خود در اکتبر ۲۰۲۲ نیز این احتمال را که این امر تحت اداره‌های عراقی انجام شود که از حمایت بی سر و صدای دولت ایالات متحده برخوردار بودند، از بین برد. دولت بایدن در مورد اهمیت گفت‌وگوهای امنیتی منطقه‌ای صحبت کرده و احتمالاً از این توافق، حداقل به‌طور کلی حمایت می‌کند. اما این واقعیت که عربستان سعودی به گونه ای به توافق رسید که به نظر می‌رسد به‌طور کامل ایالات متحده را کنار گذاشته است، این پیام را ارسال می‌کند که سعودی‌ها به دنبال تنوع بخشیدن به شرط‌بندی‌های خود در زمینه امنیت هستند و به‌طور کامل به ایالات متحده اتکا نمی‌کنند.

به گزارش ایسنا، در بیانیه سه جانبه توافق ایران، چین و عربستان که روز جمعه منتشر شد، آمده است که ” در نتیجه‌ گفت‌وگوهای انجام شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند، ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.”

هم‌چنین وزرای امور خارجه دو کشور نیز جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات می‌کنند و دو کشور با تاکید بر احترام به حاکمیت و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر در زمینه اجرای موافقت‌نامه همکاری‌های امنیتی امضا شده در تاریخ ۲۸ فروردین ۱۳۸۰ خورشیدی برابر با  ۲۰۰۱.۴.۱۷ میلادی و نیز موافقت‌نامه عمومی همکاری‌های اقتصادی، بازرگانی، سرمایه‌گذاری، فنی، علمی، فرهنگی، ورزشی و جوانان، امضا شده در تاریخ ۱۳۷۷.۳.۶ خورشیدی برابر با ۱۹۹۸.۵.۲۷ میلادی توافق کردند.”

هر چند تا رسیدن به یک تعامل و رابطه سیاسی و دیپلماتیک پایدار میان ایران و عربستان با وجود مشکلات و اختلافات منطقه ای و دو جانبه راه زیاد است اما برداشتن گام نخست نوید بخش تلاش دو طرف و نیز حمایت کشورها و طرف‌های منطقه ای و بین‌المللی است که به به شدت نیازمند دوستی و روابط توام با آرامش و مصالحه میان تهران و ریاض هستند. ضمانت هر گونه توافق پایدار سیاسی، اقتصادی ـ تجاری و امنیتی بلندمدت در منطقه و حوزه خلیج فارس نیازمند تعامل متقابل کشورهای با نفوذ و مهم در این حوزه است که بدون شک ایران و عربستان دو ستون مهم توسعه امن و پایدار در منطقه هستند. از این رو می‌توان گفت که این توافق، نه تنها برای تعامل و روابط دو جانبه ایران و عربستان و هریک از این کشورها با همسایگان‌شان بلکه نفع جمعی در سطح منطقه و بین‌الملل در بر دارد. 

جنبش جهاد اسلامی فلسطین نیز در بیانیه‌ای تاکید کرد که از توافق ایران و عربستان برای احیای روابط استقبال می کند و این توافق گامی مهم در مسیر درست است.

در این بیانیه آمده است که کاهش تنش در منطقه به سود تمام ملت های منطقه و کشورهای عربی و اسلامی است.

جنبش جهاد خاطرنشان کرد که امیدواریم توافق تهران و ریاض بازتاب مثبتی بر مساله فلسطین و دفاع از حقوق تاریخی و مشروع ملت فلسطین به همراه داشته باشد.

وزارت امورخارجه پاکستان نیز در بیانیه‌ای که روی وب سایت این وزارت‌خانه قرار گرفته است، تاکید کرد که صمیمانه از توافق ایران و عربستان برای بهبود روابط میان دو کشور که با میانجی‌گری جمهوری خلق چین انجام شده است، استقبال می‌کند.

در ادامه این بیانیه آمده است: پاکستان قویاً بر این باور است که این پیشرفت مهم دیپلماتیک به صلح و ثبات در منطقه و فراتر از آن کمک خواهد کرد.

وزارت امورخارجه پاکستان افزود: ما نقش رهبری چین را در هماهنگی این توافق تاریخی که قدرت تعامل سازنده و گفت‌وگوی معنادار را منعکس می‌کند، ستایش می‌کنیم. ما همچنین رهبری خردمندانه جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی را به خاطر این تحول بسیار مثبت می‌ستاییم.

همچنین در این بیانیه آمده است: پاکستان با سابقه حمایت و هماهنگی مداوم تلاش‌ها برای رفع شکاف‌ها بین دو کشور برادر، به ایفای نقش سازنده در خاورمیانه و منطقه ادامه خواهد داد. امیدواریم این گام مثبت الگویی برای همکاری و هماهنگی منطقه‌ای باشد.

عبدالله بن زاید، وزیر خارجه امارات نیز در واکنش به توافق ایران و عربستان گفت که بازگشت روابط تهران و ریاض گامی مهم در راستای ثبات و شکوفایی در منطقه است.

انور قرقاش، وزیر مشاور امارات در امور خارجه در صفحه توییتر خود نوشت:

از توافق ایران و عربستان برای بازگشت روابط استقبال می کنیم و از نقش چین در این زمینه تمجید می کنیم.

وی نوشت که امارات به اهمیت روابط مثبت و گفت وگو میان کشورهای منطقه و تقویت مفهوم حسن همجواری و ایجاد زمینه مشترک برای ساخت آینده ای باثبات تر ایمان دارد.

اتحادیه اروپا نیز امروز (شنبه) با انتشار بیانیه‌ای از توافق عادی‌سازی روابط ایران و عربستان و برقراری مجدد روابط دیپلماتیک میان دو کشور استقبال و خاطر نشان کرد که این اتحادیه منتظر اجرای آن است.

در ادامه این بیانیه با تاکید بر اینکه «اتحادیه اروپا تلاش‌های دیپلماتیک منجر به این گام مهم را تقدیر می‌کند» آمده است: از آنجایی که هم عربستان سعودی و هم ایران برای امنیت منطقه محوری هستند، از سرگیری روابط دوجانبه آنها می‌تواند به ثبات کل منطقه کمک کند.

اتحادیه اروپا همچنین در بیانیه خود افزود: ارتقای صلح و ثبات و دستیابی به تنش‌زدایی در خاورمیانه از اولویت های کلیدی اتحادیه اروپا است. اتحادیه اروپا همچنان آماده تعامل با همه بازیگران در منطقه با رویکردی تدریجی و فراگیر و با شفافیت کامل است.

شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب الله لبنان نیز  در صفحه توییتر خود نوشت که بازگشت روابط ایران و عربستان نقطه عطفی مهم در راستای ثبات، امنیت و پیشرفت منطقه است.

وی نوشت که این توافق آغازی برای خیر و برکت برای مردم دو کشور و تمام ملت های منطقه است.

نعیم قاسم خاطرنشان کرد که این توافق همچنین ضربه ای دردناک به طرح صهیونیستی- آمریکایی است که شکست و ناکامی آن را بیشتر می کند.

وزارت خارجه تونس نیز در بیانیه ای اعلام کرد که از توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط استقبال می کند.

در این بیانیه آمده است که امیدواریم این توافق منجر به تقویت ثبات در منطقه شود.