وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مورد اقدامات انجام شده برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان، گفت: باید برای این امر برنامه داشته باشیم. برای این هدف از ظرفیت بنیاد ملی نخبگان استفاده شد و افرادی که در المپیادها مدال کسب می‌کنند با موافقت و همکاری بنیاد نخبگان اگر در همان رشته تحصیل کنند، بورسیه می‌شوند. 

به گزارش یمین نیوز به نقل از ایسنا، محمدعلی زلفی‌گل در بیست و چهارمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران، فناوران و نوآوران برگزیده کشور که امروز (سه‌شنبه ۲۱ آذرماه) همزمان با سومین روز هفته پژوهش و فناوری در سالن همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، با تشریح اقدامات وزارت علوم در دو سال گذشته، گفت: ما اساس تحول را دانایی قرار دادیم، فرهنگ ما نیز به دانش از دیرزمانی توجه ویژه داشته است و باید به پیشینه تاریخی خود توجه کنیم. 

وی گفت: سؤال کلیدی در وزارت علوم چرایی دانش، دانایی و دینداری است و در پاسخ از طریق آن می‌توان به اهداف خود رسید. دانایی تعریف مشخص دارد و جامعه‌ای که عقل و تجربه همزمان داشته باشد، «دانا» نامیده می شود. اگر علم نداشته باشیم، نمی‌توانیم از منابع خود استفاده کنیم. در برنامه‌ریزی باید نگاه خرد و کلان را همزمان داشته باشیم و در مدیریت باید به کنترل‌های درونی و  بیرونی توجه کنیم. 

زلفی‌گل افزود: یک مشکل مزمن در کشور این است که قوانین و مقررات طوری نیست که منابع ملی با منافع و فردی همسو باشد. همچنین شفافیت بسیار مهم است، باید کاری کنیم که شفافیت نخبگانی اعمال شود. استادی که قصد ارتقاء دارد و می‌خواهد استادتمام شود، باید فعالیت‌های خود را دقیق و شفاف عرضه کند تا نظارت عمومی و شفافیت نخبگانی اجرا شود. 

وزیر علوم اظهار کرد: زیست‌بوم نخبگانی منابع مختلف موجود در کشور را مشخص کردیم. تحقیقات توسعه‌ای، کاربردی و بنیادی همه برای کشور لازم است و مقررات و راهبرد علم باید طوری باشد که به همه این تحقیقات توجه شود. از تجربه دنیا باید استفاده و آن تجربه را بومی کنیم. 

وی گفت: بنیان پیشرفت را نباید فقط منابع موجود در نظر بگیریم، بلکه باید از طریق علم و دانش منابع جدیدی ایجاد کنیم که پژوهش و فناوری این منابع و ظرفیت‌ها را برای ما تولید می‌کند. 

زلفی گل با اشاره به توجه وزارت علوم به مهاجرت نخبگان نیز گفت: باید برای این امر برنامه داشته باشیم. برای این هدف از ظرفیت بنیاد ملی نخبگان استفاده شد و افرادی که در المپیادها مدال کسب می کنند، با موافقت و همکاری بنیاد نخبگان اگر در همان رشته تحصیل کنند، بورسیه می‌شوند. 

زلفی‌گل با اشاره به اهمیت رعایت نمایه‌سازی در مستندسازی علمی، گفت: سامانه «نان»، سامانه «دانا» (درگاه آشنایی با نخبگان)، سامانه «جان» و «جام» (جست و جوی آزمایشگاه‌های ملی) در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام راه‌اندازی شدند که هدف آنها همرسانی دانشمندان و جامعه است. 

وی با اشاره به ارجاع ۲۲ طرح تحقیقاتی به مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، گفت: در این طرح‌ها مشکلات و چالش‌های بخش‌های مختلفی از آموزش عالی بررسی شد تا بر اساس آن ۵ اولویت برای وزارت علوم تعیین شود، این اولویت‌ها شامل مرجعیت و دیپلماسی علمی، فناوری و نوآوری، آموزش و پژوهش هدفمند، نوآوری فرهنگی و فرهنگ نوآوری، شاگرد فناوری و نوآور پروری و تولید خدمت، ثروت و سرمایه از دانش است‌. 

وزیر علوم، ۲ اقدام مهم این وزارتخانه را طی ۲ سال گذشته برشمرد و گفت: از سرگیری آموزش حضوری بعد از ۲ سال کرونا و مدیریت اعتراضات دانشجویی سال، دو اقدام مهم در سال ۱۴۰۱ بود. زیرا بودجه دانشگاه‌ها دو سال افزایش نیافته بود و مشکلات زیاد مالی برای بازگشایی دانشگاه‌ها داشتیم. همچنین مدیریت اعتراضات دانشجویی مهر ۱۴۰۱ انرژی زیادی از ما گرفت. 

زلفی گل ادامه داد: برای آموزش هدفمند هم به یاد دهنده، هم یاد گیرنده و هم محتوا توجه شد. مشاور دوره کارشناسی، طرح امریه فناوری، پسادکتری فناوری و دستیار فناوری، طرح ملی ترویج کارآفرینی، حضور و غیاب برخط کلاس‌ها، حمایت از استعدادهای درخشان در این زمینه انجام شده است. همچنین در حوزه فرهنگی، سامانه «فرنما» راه افتاده است و فرنامه کارنامه فرهنگی دانشجو صادر می شود. انتخاب سرآمد فرهنگی، توسعه دوره های راهیان نور، راهیان پیشرفت و راهپیمایی اربعین، طرح منش استادی،  افزایش پایه های علمی به ۶۰ پایه تشویقی، اعطای پژوهانه ویژه به استادان سرآمد آموزشی در بخش فرهنگی انجام شده و در حوزه محتوا هم دستور العمل تدوین تالیف کتاب های درسی تدوین شده و به زودی ابلاغ می شود.

وی با اشاره به تلاش برای بهبود وضعیت مرجعیت علمی، گفت: هر مجله فارسی که وارد پایگاه‌های نمایه‌سازی علمی شود ۵۰۰ میلیون تومان و هر مجله انگلیسی ۳۰۰ میلیون تومان تشویق می‌شوند و مدیر مسئول هم پایه های تشویقی می‌گیرد. 

وزیر علوم گفت: دانشمندان بین المللی یک درصد برتر ایرانی در سال  ۲۰۰۴، حدود ۴ نفر بودند و امسال به ۹۳۱ نفر رسیده‌ اند. همچنین ۳۵ درصد از تحقیقات علمی کشور با مشارکت دانشمندان بین المللی انجام شده که این نشان می دهد مرجعیت علمی دانشمندان ایرانی پذیرفته شده است‌ افزون بر این آموزش عالی مسیر خوبی طی کرده است‌. 

زلفی گل در پایان به تقاضاهای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پرداخت و گفت: تصویب سیاست‌های کلی آیین نامه ارتقا، تصویب معافیت مالیاتی، بورس صنعت، حمایت از بخش خصوصی که برای مرجعیت علمی تلاش می کنند، تلاش و اعطای بودجه برای حمایت از علوم پایه و علوم انسانی، تخصیص ۲۰ درصد بودجه دانشگاه ها به بخش پژوهش و ۵ درصد به بخش فرهنگی، سیاست گذاری برای اصل ۳۰ قانون اساسی که سقف آموزش عالی کجاست، اعطای حقوق به دانشجویان دکتری، تسهیل مفاصا حساب طرح های پژوهشی، حق اشتراک پایگاه‌های اطلاعات علمی و مجلات و شرکت در سمینارها، حذف رشته های مشترک بین وزارت علوم و بهداشت، نظارت و بازنگری بر اساسنامه دانشگاه‌های اولویت دار و بررسی وضعیت زیرنظام های آموزش عالی مانند پیام نور و علمی کاربردی از جمله این تقاضاها و اولویت های وزارت علوم در آینده است.