آلودگی هوا زمینه ساز بسیاری از بیماریها است

این روز ها «نفس مردم تهران  و بسیاری از کلان شهر ها تنگ  شده است» آلودگي هوا معضل تكراري است كه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان  تاكنون مديريت عملياتي براي رفع آن صورت نگرفته است لذا به بحرانی كهنه و تكراري تبديل شده كه جان شهروندان را نشانه رفته است.

بسیاری از  متخصصان معتقدند : آلودگی هوا می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌هایی نظیر اختلالات ژنتیکی در نسل امروز و حتی نسل آینده باشد. بنابراین شاید بهتر باشد بگوییم خسارات ناشی از آلودگی هوا حد و مرزی نمی‌شناسد و باید برای رفع آن تلاش کرد.

دکتر ساسان توانا، فوق تخصص  بیماری های ریه، آسم و آلرژی،متخصص بیماری های داخلی و عضو هیات علمی دانشگاه  علوم پزشکی شهید بهشتی، با توجه به  خطرات  هوای آلوده می‌گوید: به ‌طور کلی آلودگی هوا تنها به فضای خارج از ساختمان‌ها محدود نمی‌شود بلکه محیط‌ های داخلی نیز از آلاینده‌ها در امان نیستند.

به گفته وی در محیط بیرون از خانه شش آلاینده دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسید گوگرد، ازن، ذرات سرب، منوکسیدکربن و ذرات معلق ده میکرونی منشا اصلی آلودگی هوا هستند که هر کدام اثرات مضر خودشان را دارند.

برای مثال دی‌اکسید نیتروژن از گازهایی است که عفونت‌های ریوی را افزایش می‌دهد و در افرادی که در معرض تماس زیاد با این گاز هستند احتمال ابتلا به عفونت‌هایی مانند برونشیت و حتی ذات‌الریه افزایش می‌یابد. گاز دی‌اکسید گوگرد نیز احتمال ابتلا به بیماری‌های تحریک ‌پذیری مجاری هوایی و آسم را افزایش می‌دهد و ازن موجب تحریک راه‌های تنفسی و ابتلا به آسم می‌شود. اگرچه منوکسید‌کربن روی ریه‌ها تاثیری ندارد اما عوارض قلبی را همراه دارد و می‌تواند موجب اختلال در ریتم قلب و آریتمی شود. خستگی، بی‌حوصلگی، کاهش عملکرد حافظه و کاهش تمرکز، کم خونی، عوارض کلیوی و دردهای شکمی مزمن  نیز از عوارض سرب موجود در هوا می باشد.

به گفته دکتر توانا ، وجود گرده گل‌ها و گیاهان، نگهداری از حیوانات خانگی و همچنین انتشار دود سیگار در فضاهای بسته از مهم‌ترین منابع آلودگی هوا در محیط‌های داخلی می باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه  علوم پزشکی شهید بهشتی ، با اشاره به عواقب و عوارض ناشی از پدیده گرد و غبار که چند سالی است از مرزهای غربی و جنوبی به کشور راه یافته  است می‌گوید:ا ین ذرات معلق در برخی موارد حاوی ذرات قابل زیستی هستند که برای سلامتی مردم خطرناک می باشند.

این فوق تخصص  بیماری های ریه  در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه استفاده از  سیستم های  تهویه تا چه حد می تواند  کمک برای روزهای آلوده باشد تصریح کرد: یکی از فناوری‌هایی که به نظر می‌رسد در روز های آلوده  بتواند جای خودش را در میان ابزارهای لازم و ضروری زندگی باز کند دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی است.  این دستگاه‌ها می‌تواند تا حدی در حذف آلاینده‌های محیطی تاثیرگذار باشد و حتی قابلیت حذف عوامل بیماری زای عفونی ،نظیر ویروس‌ها و باکتری‌ها را دارد.

او  می گوید:علاوه بر این در دستگاه‌های تصفیه هوا فیلترهای مختلفی وجود دارد. برای مثال فیلتر HEPA می‌تواند ۹۷‌/‌۹۹ درصد ذرات بزرگتر از سه میکرون موجود در محیط را جذب کند و برای ذراتی که قطر بزرگ‌ تری دارد این تاثیر‌گذاری به مراتب بیشتر است ..

دکتر توانا همچنین  برضرورت تعویض یا شست ‌وشوی به موقع فیلترها تاکید کرد.

آزبست یکی از عوامل مهم در ابتلا به بیماری ها است

وی یکی از دیگر معضلات مطرح در کلانشهرها  راتولید آزبست در هواعنوان کرد و گفت: آزبست پنبه کوهی یا پنبه نسوز است که در افزایش استحکام در مقابل اصطکاک موثر است ودر اتومبیل‌ها برای تولید لنت ترمز و کلاچ از آزبست استفاده می‌شود تا استحکام آن افزایش یابد . لازم به ذکر است  که آزبست یکی از عوامل مهم در ابتلا به سرطان ریه است و استفاده از آن در صنایع ،درتمام دنیا ممنوع است .

عضو هیات علمی دانشگاه  علوم پزشکی شهید بهشتی ،با اشاره به پیامدهایی که این ماده می‌تواند داشته باشد اظهار کرد:: برای مشاهده نشانه‌ها و عوارض این ماده نیاز نیست شخص به مدت طولانی در معرض تماس با این ماده باشد چرا که حتی تماس با این ماده در مقادیر کم و مدت زمان‌های کوتاه هم می‌تواند در افزایش احتمال ابتلا به سرطان ریه تاثیر‌گذار باشد. معمولا بروز نخستین نشانه‌های تاثیر آزبست بر ریه ۲۵ تا ۴۰ سال بعد نمایان می‌شود .

دکتر توانا  در پایان وجود بنزن در هوا را نیز  یکی از عوامل مهم ایجاد سرطان دانست وتاکید کرد: احتراق ناقص سوخت ،غلظت این ماده خطرناک را افزایش  می دهد  که عواقب  وحشتناکی  دارد.

باتوجه به تمام  موارد ذکر شده، ظاهرا آلودگی  هوا در  کلانشهرهای ایران، پیامد هایی را  به همراه خواهد داشت  واین موضوع همت بلند  مسئولین را می طلبد تا اين معضل برای همیشه رفع گردد.